Emre ERGÜL
Yemen’deki Husilerin, 7 Ekim 2023’te start alan Gazze Savaşı sonrası Hamas’a destek için 31 Ekim 2023’te ticari gemileri hedef almasıyla resmen başlattığı Kızıldeniz krizi, küresel tedarik zincirini kırmaya başladı.
Asya’dan Avrupa’ya mal taşıyan ticari gemilerin rotalarını Ümit Burnu’na kırmasıyla navlun fiyatlarıyla teslimat sürelerinin artmasının etkileri ocakta Avrupa’ya vurmuştu. Küresel lojistik uzmanlarına göre, şimdi de sıra Amerika’da… Bu konuda Fox Business’a konuşan ilk isim, Amazon Tedarik Zinciri Başkanı Diego Pantjoa-Navajas…
Amerika’nın Kızıldeniz krizinden önce Panama krizinden etkilendiğini hatırlatarak söze başlıyor Pantjoa-Navajas… Sonbaharda su seviyelerinin düşmesiyle Panama Kanalı’ndaki ticari gemi geçişleri sınırlandırılmıştı. Şimdi de Kızıldeniz krizi nedeniyle Süveyş Kanalı geçişleri azaldı.
Süveyş ve Panama Kanallar’ndaki iki durumun tedarik zincirlerini önemli ölçüde etkilediğini söyleyen Pantjoa-Navajas şöyle devam etti: “Krizler, Asya ile Avrupa ve Kuzey Amerika ile Kuzey Amerika arasındaki ticareti engelledi. Sorun, her iki durumun da şu anda mevcut olmayan bir çözüm gerektiriyor olması…
Bu çifte belanın sonuçları, halihazırda küresel ticaret ağlarında dalga dalga yayıldı ve malların daha yavaş gelişine neden oluyor.” Husi saldırılarının artmasıyla aralarında dünyaca ünlü 4 devin de bulunduğu 18 ticari gemi şirketi, Kızıldeniz seyirlerini iptal edip, rotayı Ümit Burnu’na kırmış ve güzergahı 6 bin 400 kilometre uzatmıştı.
Asya’dan taşınan mallar, Avrupa’ya 14 gün gecikmeyle ve yakıt masrafından dolayı yüksek fiyatlara ulaşınca Avrupa’da, ocak ayında “Kızıldeniz krizi” alarmı vermişti. İsveç’in ünlü mobilya markası IKEA da Süveyş Kanalı’ndaki durumun “gecikmelere yol açacağı ve belirli IKEA ürünleri için stok kısıtlamalarına neden olabileceği” konusunda uyarmıştı.
Fox Business’a konuşan ikinci isim olan tedarik zinciri yönetimi şirketi Blue Yonder’ın küresel endüstri stratejilerinden sorumlu kıdemli yöneticisi Ann Marie Jonkman da şubat ayında sıranın Amerika’ya geleceğini belirtti: “Önümüzdeki ay boyunca Kuzey Amerika’da muhtemelen daha büyük bir etki göreceğiz. Ürün gecikmeleri daha yaygın hale gelecek ve bu da ABD’li perakendecilerin önümüzdeki haftalarda tüketim malları için sevkiyat gecikmelerini duyurmaya başlamasına yol açacak.”
Jonkman, ek olarak, önümüzdeki aylarda “daha fazla küçülme” (şirketlerin paket başına daha fazla kar elde etmek için bir ürünün birim boyutunu veya ağırlığını azaltması anlamına gelen) görmeyi de beklediğini dile getirdi: “ABD’li tüketicilerin mağazadaki stok durumu ve teslimat süreleri konusunda yüksek beklentileri var.
Tüketicilerin beklediği standartlara ayak uydurmak için perakendecilerin muhtemelen ambalaj boyutunu küçülterek, ancak kârlılıktaki kayıpları telafi etmek için fiyatları aynı tutarak envanter bulunabilirliği sorunlarını çözmeleri gerekecek.”
